Зошто реториката на “младинско движење“ или “младите се бунтуваат“ не води во ќор сокак?

Поради голем потенцијал кој го носи настанатата ситуација и можноста за учење на нова лекција на македонското општество или за чекор понапред во демократизирање, сакам аргументирано да спорам зошто реториката и духот на “младинско движење“ / “независна младинска република“ / “младински протест“ или “младите протестираат“, кој многу често среќавам посебно во традиционалните медиуми, ја дава погрешната слика, а со тоа и насока на движењето.

 При тоа сакам да нагласам дека оваа конструктивна критика не се однесува на “младите кои почнаа со реториката“, туку на медиумите (нови или стари) кои протестот го прикажуваат како “младински“, оставајќи поле за толкување и аргументирање од типот – “абе млади ко млади, нешто се бунтуваат таму!“. Еве и конкретен пример од колумната на Дарко Митревски – “Вака - срам ми е да излезам да протестирам заедно со младиве храбри деца. Мртвиот Мартин е дел од нивната генерација. Злосторникот Спасов - тоа сме сите ние“. Текстот сакам да го посветам на оваа реторика затоа што многу од луѓето кои се на наша страна не излегуваа само затоа што движењето го перципираат како младинско. Ова може да биде доста контрапродуктивно а ваквата логика оди директно против инклузивноста и масовноста како главни алатки за постигнување на целта. Доколку и понатаму сакаме да ги одвоиме грубото мешање на државата во општеството, во случајот да ги одвоиме државата и општеството за да станеме релевантен општествен глас, тогаш оваа реториката ја дава покрај тоа што дава погрешната слика кај јавноста дава и погрешната слика кај “суверенот“ што додатно им дава можност за секуритизација, манипулирање и етикетирање на целиот протест. За подобар инклузивен правец на протестот кој би обезбедил чекор напред во демократизирање на односите помеѓу општеството и државата и поголема социјална доверба подобро би било реториката, а со тоа и духот на демонстрациите, да биде “независно општество“ / “независно граѓанско општество“ / “независно граѓанство“. Затоа што мора да најдеме начин како “старите“ да го прифатат движењето како свое!

Зошто оваа реторика ја менува насоката ?

Инкузивност и Масовност. Силната и емоционална реченица ....“независна младинска република“ / “младинско движење“ / “младите протестираа“ итн не е инклузивна од проста причина што ги исклучува сите “стари“ или во најмала рака ги демотивира да излезат на протест и им го зацврстува ставот на “им го оставаме тоа на младите“. Мојот впечаток беше дека, колку повеќе се зацврстуваше реториката на “младинско движење“ толку помал беше одѕивот. Покрај тоа, ако е општа констатацијата дека за движењето да добие глас на “општество“ потребна е масивност во која сите групи и индивидуи ќе се измешаат до тој степен да нивниот идентитет повеќе не е битен, тогаш ова насока/реторика е директно против логиката на инклузивност и масовност. “Суверенот“ како да го сфати ова и затоа се обидува да го спинува со младата Биљана и младите кои ќе протестираат пред штабот на СДСМ. Општеството е доволно поделено на сите основи и лесно за манипулација, со Биљана сакаат да ги поделат и “младите“ демостранти. да ги стават во истата спирала. Ама нејсе, масовноста би била единствениот начин да се легитимираме како општествен глас и при тоа да ги избегнеме етикитирањата како СДСМовци или Соросоиди, наркомани, млади бунтовници без причина итн, итн. Масовноста во која ќе има и млади и стари, и Македонсци и Албанци итн итн. Ако не нејдеме начин сите групи движењето да го прифатат како свое, тога, иако ние ја поседуваме цела енергија на светот, тие ги имаат сретствата и можноста да практикуваат суверентитет а тоа е доволно за да не поделат. Исто така, она што може да е меч со две острици, при мобилизацијата, е тоа што “младите“ не се појавуваат во традиционалните медиуми. Лошата страна е тоа што останатите, кои не се од Скопје, не можат да се информираат “директно“ од демострантите; но добра страна (ги има повеќе) е тоа што остава простор за мобилизација на постарите, особено интелектуалците, да имаат мотив да појават и да кажа нешто за традиционалните медиуми, што на некој начин ги прави учесници во поширокиот протест. Традиционалните медиуми се медиуми на “постарата“ генерација, тоа е нивната институција. Ние си ги имаме новите медиуми, тие се нашата институција, па оттука - мобилизирање на “постарите“ преку традиционални медиуми, мобилизирање на младите преку нови медиуми е најдобрата опција.

Односот на суверенот. Независна младинска република не ја отсликува целта на движењето: држава која нема да доминира врз општеството, отворање на институциите и демократизирање на односите помеѓу граѓаните и државата. Ако движењето го има духот на “независна република“ тогаш тоа им дава можност движењето да го гледаат како “независен политички субјект“ кој еве тргнал да се сомнева, или во фаталистичка верзија да го превеземе, нивното суверено право да владеат. Така секое појавување, макар и на една јавна личност, (посебно сегашен или бивши политичар) се спинува во позната насока – “партиско присуство ја открива позадината на протестите“. Ова, на државната елита и нивните медиуми, им дава широко поле за манипулација и лоши изговори. Таквите манипулации демотивираат голем број на граѓани да се приклучат на протестот затоа што веќе ја слушнале таа реторика и ја научиле таа лекција. Она што суверенот не го разбира е тоа дека, ако не успеат да не растурат, тогаш секое соопштение, секој даден изговор на министерката Јанкуловска и МВР ќе биде повод за уште едно додатно проширување на идеите и барањата на протестот. Од едноставна оставка, поради нејзината арогантност и игнорантност, ќе можеме да бараме: оставка, отвореност на институциите кон граѓаните, едно големо стоп за мешање на државата во цивилниот сектор итн! Доколку успеат да не разбијат и ако од протестот општеството не научи ништо, тогаш ние “младите“ ќе бидеме криви затоа што не најдовме начин за инклузивност и мобилизирање на граѓаните, играјќи ја играта на суверенот и плашејќи се дека ќе не етикетираат (што продуцира реторика и политика која не е инклузивна – наши/ваши) и ќе изгубиме шанса за нова демократска лекција во колективната свест. Тоа не го заслужуваме!

На крај, ако сакаме да ги отвориме институциите, ако сакаме нашето општество да стекне уште еден сегмент од демократската колективна меморија, ако сакаме да не им оставиме поле за манипулација тогаш мора да се наметнеме како гласот на општеството – инклузивно и масовно!

Поздрав другари!